LỜI MỞ ĐẦU
Theo thống kê gần đây của Tổ chức Y tế thế
giới (WHO) tổng số người khuyết tật trên thế giới vào khoảng 650 triệu, chiếm
10% dân số của nhân loại. Người khuyết tật được coi là nhóm thiểu số lớn nhất
thế giới và cũng là một trong những nhóm dể bị tổn thương nhất, vì tình trạng
khuyết tật khiến họ đã và đang phải chịu những thiệt thòi trên tất cả các
phương diện của đời sống xã hội. Do đó vấn đề xây dựng và ban hành các quy định
pháp luật Quốc tế và pháp luật Quốc gia về quyền của người khuyết tật ngày càng
trở nên mạnh mẽ và cấp thiết nhằm đảm bảo kịp thời quyền và lợi ích kịp thời
cho người khuyết tật. Tuy nhiên quy định của pháp luật Việt Nam tuy có nhiều điểm
tương đồng với quy định của pháp luật quốc tế nhưng bên cạnh đó vẫn còn nhiều mặt
hạn chế và cần được khắc phục. Để tìm hiểu rỏ vấn đề này, nhóm chủ đề 18 xin gửi
đến cô và các bạn bài báo cáo với chuyên đề “ Quy định của pháp luật quốc tế và
quy định của pháp luật Việt Nam về quyền của người khuyết tật”.
Bài báo cáo của nhóm được chia làm bốn phần:
·
Phần I:Tổng quan về
người khuyết tật và quyền của người khuyết tật
·
Phần II: Quy định của
pháp luật quốc tế về quyền của người khuyết tật
·
Phần III: Quy định của
pháp luật Việt Nam về quyền của người khuyết tật
·
Phần IV: So sánh và
Giải pháp
I-Tổng quan về người khuyết tật và quyền của người khuyết
tật
Người khuyết tật bao gồm những người có
khiếm khuyết lâu dài về thể chất, tâm thần, trí tuệ hoặc giác quan mà khi tương
tác với những rào cản khác nhau có thể phương hại đến sự tham gia hữu hiệu và
trọn vẹn của họ vào xã hội trên cơ sở bình đẳng với những người khác.
(Theo Điều 1 Công ước Quốc tế về
các Quyền của Người Khuyết tật Đại hội đồng
Liên hợp quốc thông qua ngày 13/3/2007)
Người khuyết tật là người bị khiếm khuyết
một hoặc nhiều bộ phận cơ thể hoặc bị suy giảm chức năng được biểu hiện dưới dạng
tật khiến cho lao động, sinh hoạt, học tập gặp khó khăn.
(Theo Luật Người khuyết tật 2010)
Quyền của người khuyết tật cũng giống quyền
của con người bởi vì người khuyết tật cũng là con người. Quyền của người khuyết
tật bao gồm các quyền tự do cơ bản của con người, là lợi ích, nhu cầu, phẩm giá
và năng lực vốn có ở con người – với tư cách là thành viên của cộng đồng nhân
loại và được chăm sóc, bảo vệ đặc biệt với tư cách là nhóm người đặc thù dể bị
tổn thương bởi sự khuyết tật, được thừa nhận và bảo hộ bằng pháp luật quốc tế
và pháp luật quốc gia.
II-Quy định của pháp luật quốc tế về quyền của người khuyết
tật
1-Cơ sở pháp lý
CÔNG
ƯỚC QUỐC TẾ VỀ QUYỀN CỦA NGƯỜI KHUYẾT TẬT
(Đại hội đồng Liên hợp quốc thông
qua ngày 13/3/2007)
2 Nội dung
Công ước liệt kê những quyền con người có
ý nghĩa quan trọng vơi người khuyết tật và yêu cầu các quốc gia thành viên phải
thừa nhận và thực thi những biện pháp thích hợp để bảo đảm thực hiện các quyền
đó, bao gồm: Quyền sống; Quyền bình đẳng
trước pháp luật và được pháp luật bảo vệ
một cách bình đẳng; Quyền tự do và an toàn cá nhân; Quyền được tôn trọng
cuộc sống riêng tư; Quyền tự do đi lại, tự do lựa chọn quốc tịch và nơi sinh sống;
Quyền tự do biểu đạt, chính kiến và tiếp cận thông tin; Quyền kết hôn và lập
gia đình; Quyền được giáo dục; Quyền được chăm sóc sức khỏe; Quyền bình đẳng về
lao động, việc làm; Quyền tham gia vào đời sống chính trị, công cộng; Quyền
tham gia các hoạt động văn hóa, vui chơi, giải trí, thể thao; Quyền được hưởng
mức sống thích đáng và được bảo trợ xã hội; Quyền được hỗ trợ để phục hồi chức
năng; Quyền được hòa nhập và hỗ trợ để hòa nhập vào cộng đồng; Quyền được hỗ trợ
trong việc đi lại.
Trong khi có một số quyền có tính chất đặc thù, áp dụng riêng cho người khuyết tật như Quyền được hòa nhập và hỗ trợ để hòa nhập vào cộng đồng; Quyền được hỗ trợ trong việc đi lại; Quyền được hỗ trợ để phục hồi chức năng. Hầu hết các quyền nêu trên áp dụng chung cho tất cả mọi người nhưng được nêu trong công ước kèm những điểm nhấn và sự mở rộng nhằm đảm bảo chúng được áp dụng với đặc trưng dể bị tổn thương của người khuyết tật.
2.1 Quyền sống (Điều 10 và Điều 11)
Các quốc gia thành viên khẳng định một lần
nữa rằng mọi người đều có quyền được sống và sẽ tiến hành mọi biện pháp cần thiết
để bảo đảm đảm cho người khuyết tật được hưởng một cách hiệu quả quyền này trên
cơ sở bình đẳng với những người khác.
Phù hợp với nghĩa vụ của mình theo luật
quốc tế, trong đó có luật nhân đạo quốc tế và luật quốc tế về quyền con người,
các quốc gia thành viên phải tiến hành mọi biện pháp cần thiết để bảo đảm sự bảo
vệ và sự an toàn cho người khuyết tật trong các tình huống nguy hiểm, trong đó
có chiến tranh, tình trạng khẩn cấp nhân đạo và thiên tai.
2.2 Quyền bình đẳng trước pháp luật và được pháp luật bảo
vệ một cách bình đẳng (Điều 12 và Điều 13)
Các quốc gia thành viên khẳng định một lần
nữa rằng ở bất kỳ đâu, người khuyết tật cũng có quyền được công nhận là con người
trước pháp luật.
Các quốc gia thành viên thừa nhận rằng người
khuyết tật được hưởng năng lực pháp lý trên cơ sở bình đẳng với những người
khác trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
Các quốc gia thành viên tiến hành mọi biện
pháp cần thiết để giúp người khuyết tật tiếp cận với sự trợ giúp mà họ có thể cần
đến khi thực hiện năng lực pháp lý của mình.
Phù hợp với luật quốc tế về quyền con người,
các quốc gia thành viên phải bảo đảm rằng các biện pháp liên quan đến hạn chế
năng lực pháp lý dự liệu những giới hạn thích hợp và hiệu quả để phòng ngừa lạm
dụng. Những giới hạn này phải bảo đảm rằng các biện pháp liên quan đến hạn chế
năng lực pháp lý tôn trọng quyền, ý muốn và sự lựa chọn của người liên quan,
không bị ảnh hưởng bởi xung đột lợi ích và ảnh hưởng không chính đáng, tương xứng
và phù hợp với hoàn cảnh của người liên quan, chỉ áp dụng trong khoảng thời
gian ngắn nhất có thể và thường xuyên được một cơ quan tư pháp hoặc cơ quan có
thẩm quyền, độc lập và công bằng xem xét lại. Những giới hạn này phải tương xứng
với mức độ mà biện pháp hạn chế năng lực pháp lý ảnh hưởng tới quyền và lợi ích
của người liên quan.
Phù hợp với các quy định của điều này, các
quốc gia thành viên tiến hành mọi biện pháp thích hợp và hữu hiệu để bảo đảm
quyền bình đẳng của người khuyết tật trong việc sở hữu hoặc thừa kế tài sản, kiểm
soát tài chính của mình, tiếp cận bình đẳng đối với các khoản vay ngân hàng, cầm
cố hoặc các hình thức tín dụng tài chính khác, và phải bảo đảm rằng người khuyết
tật không bị tùy tiện tước đoạt quyền sở hữu.
Các quốc gia thành viên phải bảo đảm cho
người khuyết tật được tiếp cận hệ thống tư pháp một cách hữu hiệu, trên cơ sở
bình đẳng với những người khác, trong đó bằng cách quy định về sự tiện lợi
trong tố tụng và sự bố trí phù hợp với lứa tuổi, nhằm mục đích tạo điều kiện
cho người khuyết tật đóng vai trò hiệu quả khi tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp,
như với tư cách người làm chứng, vào mọi tiến trình pháp lý, kể cả ở giai đoạn
điều tra hoặc các giai đoạn đầu khác.
Để giúp bảo đảm cho người khuyết tật được
tiếp cận hệ thống tư pháp một cách hữu hiệu, các quốc gia thành viên phải tăng
cường đào tạo thích đáng cho những người làm việc trong lĩnh vực tư pháp, trong
đó có cảnh sát và nhân viên trại giam.
2.3 Quyền được tự do và an toàn cá nhân (Điều 14)
Các quốc gia thành viên phải bảo đảm rằng
trên cơ sở bình đẳng với những người khác, người khuyết tật được:
·
Hưởng quyền tự do và an toàn cá nhân;
·
Không bị tước đoạt tự do một cách trái pháp luật hoặc tùy tiện, mọi sự
tước đoạt tự do đều phải phù hợp với pháp luật, và việc một người có khuyết tật
không bao giờ biện minh được cho hành động tước đoạt tự do.
Các quốc gia thành viên phải bảo đảm rằng nếu
người khuyết tật bị tước đoạt tự do sau bất kỳ thủ tục nào, họ vẫn được bảo vệ
theo luật quốc tế về quyền con người trên cơ sở bình đẳng với những người khác,
và được đối xử theo cách thức phù hợp với mục đích và các nguyên tắc của Công ước
này, trong đó có nguyên tắc tạo điều kiện hợp lý.
2.4 Quyền được tôn trọng cuộc sống riêng tư (Điều 22)
Không người khuyết tật nào, dù họ sống ở
bất cứ đâu, cư trú ở khu vực nào, bị can thiệp vào cuộc sống riêng tư, gia
đình, nhà riêng hoặc thư tín, hoặc bất kỳ hình thức giao tiếp nào, hay bị tấn
công trái pháp luật vào danh dự và uy tín của mình một cách tùy tiện hoặc trái
pháp luật. Người khuyết tật có quyền được pháp luật bảo vệ chống lại sự can thiệp
hoặc tấn công nêu trên.
Các quốc gia thành viên phải bảo vệ tính
riêng tư của các thông tin cá nhân, thông tin về sức khỏe và sự hồi phục của
người khuyết tật trên cơ sở bình đẳng với những người khác.
2.5 Quyền tự do đi
lại, tự do lựa chọn quốc tịch và nơi sinh sống (Điều 18)
Các quốc gia thành viên phải công nhận quyền
của người khuyết tật được tự do đi lại, tự do chọn khu vực cư trú và quyền có
quốc tịch, trên cơ sở bình đẳng với những người khác, bao gồm việc bảo đảm rằng
người khuyết tật:
·
Có quyền nhận và thay đổi quốc tịch và không bị tước quốc
tịch một cách tùy tiện hoặc trên cơ sở sự khuyết tật;
·
Không bị tước đoạt, một cách tùy tiện hoặc trên cơ sở sự
khuyết tật, khả năng được cấp, sở hữu và sử dụng giấy tờ quốc tịch của họ hoặc
giấy tờ căn cước khác, hoặc khả năng sử dụng những thủ tục thích hợp như thủ tục
di trú có thể cần thiết để thực hiện quyền tự do đi lại một cách thuận lợi;
·
Tự do rời khỏi bất kỳ đất nước nào, kể cả đất nước của
mình;
·
Không bị tước đoạt, một cách tùy tiện hoặc trên cơ sở sự
khuyết tật, quyền vào đất nước của chính mình.
Trẻ em khuyết tật được khai sinh ngay sau
khi ra đời và ngay từ khi ra đời, có quyền có tên họ, quyền có quốc tịch và quyền
được cha mẹ biết và chăm sóc, trong chừng mực tối đa có thể
2.6 Quyền có mức sống thích đáng và được bảo trợ xã hội
(Điều 28)
Quốc gia thành viên công nhận quyền của
người khuyết tật và gia đình của họ được có mức sống thỏa đáng, trong đó có điều
kiện ăn, mặc và ở thỏa đáng, và quyền của người khuyết tật được có điều kiện sống
liên tục cải thiện, và tiến hành các bước thích hợp để bảo vệ và thúc đẩy việc
biến quyền này thành hiện thực mà không có sự phân biệt đối xử trên cơ sở sự
khuyết tật.
Quốc gia thành viên công nhận quyền của người
khuyết tật được hưởng phúc lợi xã hội và được hưởng quyền đó mà không có sự
phân biệt đối xử trên cơ sở sự khuyết tật, và tiến hành các bước thích hợp để bảo
vệ và thúc đẩy việc biến quyền này thành hiện thực, trong đó có các biện pháp:
·
Bảo đảm cho người khuyết tật tiếp cận bình đẳng đối với dịch
vụ nước sạch, bảo đảm cho họ tiếp cận các dịch vụ, thiết bị và sự hỗ trợ khác
phục vụ những nhu cầu xuất phát từ tình trạng khuyết tật;
·
Bảo đảm quyền của người khuyết tật, đặc biệt là phụ nữ và
bé gái khuyết tật, người già khuyết tật được hưởng các chương trình phúc lợi xã
hội và chương trình xoá đói giảm nghèo;
·
Bảo đảm cho người khuyết tật và gia đình họ sống trong
tình trạng nghèo khổ được tiếp cận sự giúp đỡ từ quỹ hỗ trợ người khuyết tật,
trong đó có thể bằng cách đào tạo, tư vấn hoặc hỗ trợ tài chính và động viên tạm
thời một cách thích hợp;
·
Bảo đảm cho người khuyết tật tiếp cận các chương trình
nhà ở công cộng;
·
Bảo đảm cho người khuyết tật tiếp cận các chương trình và
phúc lợi hưu trí.
2.7 Quyền tự do biểu đạt chính kiến, và tiếp cận thông
tin (Điều 21)
Các quốc gia thành viên tiến hành mọi biện pháp thích
hợp để bảo đảm rằng người khuyết tật có thể thực hiện quyền tự do biểu đạt và tự
do chính kiến, trong đó có tự do tìm kiếm, tiếp nhận và truyền đạt thông tin và
ý kiến trên cơ sở bình đẳng với những người khác và bằng bất kỳ hình thức giao
tiếp nào họ chọn, bao gồm bằng cách:
·
Cung cấp thông tin dành cho quảng đại quần chúng cho
người khuyết tật dưới các hình thức và công nghệ họ có thể tiếp cận được, thích
hợp với các dạng khuyết tật khác nhau, một cách kịp thời và không thu thêm phí;
·
Chấp nhận và tạo điều kiện cho việc sử dụng ngôn ngữ
ký hiệu, chữ Braille, các hình thức giao tiếp tăng cường hoặc thay thế, và mọi
phương tiện, cách thức, dạng giao tiếp dễ tiếp cận khác tùy theo sự lựa chọn của
người khuyết tật trong mọi trao đổi chính thức;
·
Kêu gọi các cơ sở tư cung cấp dịch vụ cho quảng đại quần
chúng, kể cả qua Internet, cung cấp thông tin và dịch vụ dưới các dạng dễ tiếp
cận và dễ sử dụng cho người khuyết tật;
·
Khuyến khích các cơ quan truyền thông đại chúng, kể cả
nhà cung cấp thông tin qua Internet, làm dịch vụ của họ trở nên dễ tiếp cận đối
với người khuyết tật;
·
Thừa nhận và thúc đẩy việc sử dụng ngôn ngữ ký hiệu.
2.8 Quyền được giáo dục (Điều 24)
Quốc gia thành viên thừa nhận quyền được giáo dục của
người khuyết tật. Để hướng tới biến quyền này thành hiện thực, các quốc gia
thành viên phải bảo đảm hệ thống giáo dục ở mọi cấp và học tập suốt đời cho người
khuyết tật cùng với người không khuyết tật trên cơ cơ sở bình đẳng về cơ hội, sự
giáo dục này có định hướng:
·
Phát triển trọn vẹn năng lực tiềm tàng của con người,
nhận thức về nhân cách và phẩm giá, củng cố sự tôn trọng quyền con người, các tự
do cơ bản và tính đa dạng của loài người;
·
Phát triển trọn vẹn tiềm năng về tính cách, tài năng,
sáng tạo, cũng như những năng lực thể chất và tinh thần của người khuyết tật;
·
Tạo điều kiện cho người khuyết tật tham gia hiệu quả
vào xã hội tự do.
Trong khi biến quyền này thành hiện thực, quốc gia
thành viên phải bảo đảm:
·
Người khuyết tật không bị loại khỏi hệ thống giáo dục
phổ thông trên cơ sở sự khuyết tật, và trẻ em khuyết tật không bị loại khỏi
giáo dục tiểu học bắt buộc, hoặc giáo dục trung học, trên cơ sở sự khuyết tật;
·
Người khuyết tật có thể tiếp cận giáo dục tiểu học và
trung học cơ sở có chất lượng tốt và miễn phí trên cơ sở bình đẳng với những
người khác trong cùng cộng đồng mà họ sinh sống;
·
Tạo điều kiện hợp lý cho người khuyết tật trên cơ sở
nhu cầu cá nhân;
·
Người khuyết tật được nhận sự trợ giúp cần thiết trong
hệ thống giáo dục phổ thông để được giáo dục hiệu quả;
·
Cung cấp các biện pháp trợ giúp cá biệt hóa có hiệu quả,
trong môi trường thể hiện sự phát triển xã hội và khoa học kỹ thuật cao nhất,
phù hợp với mục đích hoà nhập trọn vẹn.
Các quốc gia thành viên tạo điều kiện cho người khuyết
tật học tập những kỹ năng phát triển đời sống và xã hội để tạo thuận lợi cho họ
tham gia giáo dục một cách trọn vẹn và bình đẳng, với tư cách thành viên của cộng
đồng. Để đạt được mục đích này, quốc gia thành viên tiến hành các biện pháp
thích hợp, trong đó có:
·
Tạo thuận lợi cho việc học chữ Braille, chữ viết thay
thế, các cách thức, phương tiện và dạng giao tiếp hoặc định hướng tăng cường hoặc
thay thế, kỹ năng di chuyển, và khuyến khích hỗ trợ đồng đẳng và hỗ trợ của
chuyên gia;
·
Tạo thuận lợi cho việc học ngôn ngữ ký hiệu và khuyến
khích phát triển bản sắc ngôn ngữ của cộng đồng người khiếm thính;
·
Bảo đảm giáo dục người khiếm thị, khiếm thính hoặc vừa
khiếm thính vừa khiếm thị bằng những ngôn ngữ, cách thức và phương tiện giao tiếp
thích hợp nhất cho người đó, và trong những môi trường thể hiện sự phát triển
xã hội và khoa học kỹ thuật cao nhất.
Để bảo đảm biến quyền này thành hiện thực, các quốc
gia thành viên phải tiến hành những biện pháp thích hợp để tuyển dụng giáo
viên, trong đó có giáo viên khuyết tật, có trình độ về ngôn ngữ ký hiệu và/hoặc
chữ Braille, đào tạo chuyên gia và nhân viên ở mọi cấp giáo dục. Sự đào tạo này
phải bao gồm nâng cao nhận thức về người khuyết tật và sử dụng các cách thức,
phương tiện và dạng giao tiếp tăng cường hoặc thay thế, kỹ thuật và cơ sở vật
chất giáo dục để hỗ trợ người khuyết tật.
Các quốc gia thành viên phải bảo đảm rằng người khuyết
tật có thể tiếp cận giáo dục phổ thông cấp ba, dạy nghề, bổ túc và học tập suốt
đời mà không có sự phân biệt nào và trên cơ sở bình đẳng với những người khác.
Để đạt được mục đích này, quốc gia thành viên sẽ bảo đảm tạo điều kiện hợp lý
cho người khuyết tật.
2.9 Quyền được chăm sóc sự khỏe (Điều 25)
Các quốc gia thành viên công nhận rằng người khuyết tật
có quyền hưởng tiêu chuẩn y tế cao nhất đã đạt được mà không có sự phân biệt
nào trên cơ sở sự khuyết tật. Các quốc gia thành viên tiến hành mọi biện pháp
thích hợp để bảo đảm cho người khuyết tật được tiếp cận dịch vụ y tế phù hợp với
lứa tuổi, trong đó có phục hồi về y tế. Đặc biệt, quốc gia thành viên sẽ:
·
Cung cấp cho người khuyết tật sự chăm sóc và chương
trình y tế cùng loại, cùng chất lượng, cùng tiêu chuẩn miễn phí hoặc giá thành
vừa phải như đối với những người khác, trong đó có các chương trình giới và sức
khỏe sinh sản cũng như các chương trình sức khỏe cộng đồng dân cư;
·
Cung cấp những dịch vụ y tế đặc biệt mà người khuyết tật
cần do họ bị khuyết tật, như phát hiện sớm và can thiệp nếu cần và những dịch vụ
nhằm giảm thiểu và ngăn ngừa khuyết tật tăng thêm, kể cả cho trẻ em và người lớn;
·
Cung cấp những dịch vụ y tế này càng gần cộng đồng
càng tốt, kể cả ở khu vực nông thôn;
·
Yêu cầu cán bộ chuyên môn y tế cung cấp chăm sóc y tế
cho người khuyết tật với cùng chất lượng như cho những người khác, kể cả trên
cơ sở đồng ý tự nguyện và hiểu biết, như bằng cách nâng cao nhận thức về quyền
con người, nhân phẩm, sự tự lực và nhu cầu của người khuyết tật, thông qua đào
tạo và tuyên truyền tiêu chuẩn y đức cho cơ sở y tế công và tư;
·
Cấm phân biệt đối xử đối với người khuyết tật trong
khi cung cấp bảo hiểm y tế, bảo hiểm sinh mệnh nếu loại bảo hiểm này được pháp
luật quốc gia cho phép, và phải cung cấp các loại bảo hiểm này theo cách thức hợp
lý và công bằng;
·
Ngăn ngừa sự từ chối chăm sóc y tế và dịch vụ y tế hoặc
đồ ăn thức uống mang tính chất phân biệt đối xử trên cơ sở sự khuyết tật.
2.10 Quyền được hổ trợ để phục hồi chức năng (điều
26)*
Quốc gia thành viên tiến hành các biện pháp thích hợp
và hiệu quả, như thông qua hỗ trợ đồng đẳng, để tạo điều kiện cho người khuyết
tật đạt được và duy trì sự độc lập ở mức tối đa, năng lực nghề nghiệp, xã hội,
tinh thần và thể chất đầy đủ, hòa nhập trọn vẹn và tham gia hoàn toàn vào mọi
khía cạnh của đời sống. Để đạt được mục đích này, quốc gia thành viên tổ chức,
củng cố và mở rộng các dịch vụ và chương trình tập luyện và phục hồi toàn diện,
đặc biệt là các lĩnh vực dịch vụ y tế, việc làm, giáo dục và xã hội, sao cho
các dịch vụ và chương trình này:
·
Bắt đầu vào giai đoạn sớm nhất có thể, và dựa trên
đánh giá đa chiều về nhu cầu và sức lực của từng người;
·
Hỗ trợ sự tham gia và hòa nhập cộng đồng trong mọi
khía cạnh xã hội, có tính chất tự nguyện, và càng gần cộng đồng của người khuyết
tật càng tốt, kể cả ở vùng nông thôn;
Quốc gia thành viên thúc đẩy sự phát triển đào tạo từ
đầu và bồi dưỡng tiếp đội ngũ cán bộ và nhân viên chuyên môn về dịch vụ tập luyện
và phục hồi.
Quốc gia thành viên tăng cường số lượng, hiểu biết và
sử dụng công nghệ và thiết bị trợ giúp dành riêng cho người khuyết tật liên
quan đến tập luyện và phục hồi.
2.11 Quyền về lao động và việc làm (điều 27)
Quốc gia thành viên công nhận quyền lao động của người
khuyết tật trên cơ sở bình đẳng với những người khác; quyền này bao gồm cả quyền
có cơ hội tự kiếm sống bằng hình thức lao động do người lao động chọn hoặc chấp
nhận trên thị trường lao động và trong môi trường lao động mở, dễ tiếp cận đối
với người khuyết tật. Quốc gia thành viên bảo vệ và thúc đẩy việc biến quyền
làm việc thành hiện thực, kể cả cho những người bị khuyết tật trong quá trình
lao động, bằng cách tiến hành các bước thích hợp, bao gồm việc thông qua các biện
pháp lập pháp, nhằm một số mục đích, trong đó có:
·
Cấm phân biệt trên cơ sở sự khuyết tật trong mọi vấn đề
liên quan đến việc làm, bao gồm điều kiện tuyển dụng, sự thuê mướn và tuyển dụng,
tiếp tục được tuyển dụng, thăng tiến nghề nghiệp và điều kiện làm việc an toàn
và bảo đảm sức khỏe;
·
Bảo vệ quyền của người khuyết tật được có điều kiện
làm việc chính đáng và thuận lợi trên cơ sở bình đẳng với những người khác,
trong đó có cơ hội bình đẳng và được trả lương ngang nhau cho công việc có giá
trị ngang nhau, điều kiện làm việc an toàn và bảo đảm sức khỏe, bao gồm việc được
bảo vệ không bị quấy rối hay bị mắng nhiếc;
·
Bảo đảm cho người khuyết tật có thể thực hiện quyền
tham gia công đoàn, nghiệp đoàn trên cơ sở bình đẳng với những người khác;
·
Tạo điều kiện cho người khuyết tật tiếp cận các chương
trình kỹ thuật và hướng nghiệp chung, các dịch vụ việc làm, đào tạo nghề và đào
tạo tiếp tục;
·
Thúc đẩy cơ hội việc làm và thăng tiến nghề nghiệp cho
người khuyết tật trên thị trường lao động, cũng như thúc đẩy hỗ trợ tìm kiếm việc
làm, duy trì và quay trở lại làm việc;
·
Thúc đẩy cơ hội tự làm việc, nhận thầu, phát triển hợp
tác xã và khởi nghiệp;
·
Tuyển dụng người khuyết tật trong lĩnh vực công;
·
Thúc đẩy tuyển dụng người khuyết tật trong lĩnh vực
tư, thông qua các biện pháp và chính sách thích hợp, trong đó có thể có các
chương trình hành động mang tính chất động viên, khen thưởng và các biện pháp
khác;
·
Bảo đảm tạo điều kiện hợp lý cho người khuyết tật ở
nơi làm việc;
·
Tạo điều kiện cho người khuyết tật có kinh nghiệm làm
việc trên thị trường lao động mở;
·
Thúc đẩy các chương trình phục hồi nghề nghiệp, giữ
gìn nghề nghiệp và quay trở lại làm việc cho người khuyết tật.
Quốc
gia thành viên bảo đảm rằng người khuyết tật không phải làm nô dịch hoặc lao dịch,
và được bảo vệ khỏi hình thức lao động cưỡng bức hoặc bắt buộc, trên cơ sở bình
đẳng với những người khác.
2.12 Quyền tham gia đời sống chính trị, công cộng (Điều
29)
Quốc gia thành viên phải bảo đảm cho người khuyết tật
có các quyền chính trị và cơ hội hưởng các quyền đó trên cơ sở bình đẳng với những
người khác, và cam kết:
·
Bảo đảm rằng người khuyết tật có thể tham gia hiệu quả
và trọn vẹn vào đời sống chính trị công cộng một cách trực tiếp hoặc gián tiếp
thông qua đại diện do họ tự do lựa chọn, theo đó người khuyết tật có quyền và
cơ hội bầu cử và được bầu cử, bằng một số cách như:
.
Bảo đảm rằng thủ tục, cơ sở vật chất phục vụ bầu cử
thích hợp, dễ tiếp cận, dễ hiểu, dễ sử dụng;
.
Trong các cuộc bầu cử và trưng cầu ý dân, bảo vệ quyền
của người khuyết tật được bỏ phiếu kín và không bị hăm dọa, quyền ứng cử, quyền
giữ chức vụ một cách có hiệu quả và thực hiện mọi chức năng công quyền ở mọi cấp
chính quyền, tạo thuận lợi cho việc sử dụng công nghệ hỗ trợ tiên tiến khi cần;
.
Bảo đảm quyền tự do biểu đạt ý kiến của người khuyết tật
với tư cách cử tri, để đạt được mục đích đó, cho phép người khuyết tật có người
trợ giúp do người khuyết tật tự chọn, nếu cần và nếu người khuyết tật yêu cầu;
·
Chủ động thúc đẩy một môi trường cho phép người khuyết
tật tham gia một cách hiệu quả và trọn vẹn vào các hoạt động xã hội, một cách
không phân biệt đối xử và trên cơ sở bình đẳng với những người khác, và khuyến
khích họ tham gia vào các hoạt động xã hội, trong đó có:
.
Tham gia vào các tổ chức và hiệp hội phi chính phủ có
liên quan đến đời sống chính trị xã hội, trong việc quản lý và các hoạt động của
các đảng phái chính trị;
.
Thành lập và gia nhập các tổ chức người khuyết tật để
đại diện cho người khuyết tật ở cấp địa phương, khu vực, quốc gia và quốc tế.
2.13 Quyền tham gia hoạt động văn hóa, vui chơi, giải
trí, thể thao (Điều 30)
Quốc gia thành viên công nhận quyền của người khuyết tật
được tham gia vào đời sống văn hóa trên cơ sở bình đẳng với những người khác,
và tiến hành các biện pháp thích hợp để bảo đảm rằng người khuyết tật:
Ø Được tiếp cận văn
hóa phẩm dưới dạng dễ tiếp cận;
Ø Được tiếp cận chương
trình truyền hình, phim, nhà hát và các hoạt động văn hóa khác dưới dạng dễ tiếp
cận;
Ø Được tiếp cận những
nơi có các dịch vụ văn hóa hoặc trình diễn văn hóa, như trong rạp hát, viện bảo
tàng, rạp chiếu phim, thư viện và dịch vụ du lịch, và ở mức độ có thể, được tiếp
cận các công trình hoặc địa điểm văn hóa quốc gia quan trọng.
Quốc gia thành viên tiến hành mọi biện pháp thích hợp
để tạo điều kiện cho người khuyết tật có cơ hội phát triển và sử dụng tiềm năng
trí tuệ, nghệ thuật và sáng tạo của mình, không chỉ vì lợi ích của chính họ, mà
còn vì lợi ích của toàn xã hội.
Quốc gia thành viên tiến hành mọi bước thích hợp phù hợp
với luật pháp quốc tế để bảo đảm rằng pháp luật bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ
không tạo thành rào cản bất hợp lý hoặc có tính chất phân biệt đối xử ảnh hưởng
tới sự tiếp cận của người khuyết tật đối với văn hóa phẩm.
Người khuyết tật
có quyền được công nhận và ủng hộ bản sắc ngôn ngữ và văn hóa riêng biệt của họ,
trong đó có ngôn ngữ ký hiệu và văn hóa dành cho người khiếm thính.
Để hướng tới tạo điều kiện cho người khuyết tật tham
gia vào các hoạt động vui chơi, giải trí và thể thao trên cơ sở bình đẳng với
những người khác, quốc gia thành viên sẽ tiến hành các biện pháp thích hợp để:
§ Khuyến khích và
thúc đẩy sự tham gia của người khuyết tật vào các hoạt động thể thao quần chúng
tới mức rộng rãi nhất có thể;
§ Bảo đảm rằng người
khuyết tật có cơ hội tổ chức, phát triển và tham gia những hoạt động thể thao
và vui chơi dành riêng cho người khuyết tật, và để đạt được mục đích này, khuyến
khích cung cấp chỉ dẫn, đào tạo và nguồn lực trên cơ sở bình đẳng với những người
khác;
§ Bảo đảm rằng người
khuyết tật có thể tiếp cận các sự kiện du lịch, vui chơi và thể thao;
§ Bảo đảm rằng trẻ
em khuyết tật có quyền tiếp cận bình đẳng như các trẻ em khác trong tham gia
các hoạt động vui chơi, giải trí và thể thao, trong đó có các hoạt động trong hệ
thống trường học;
§ Bảo đảm rằng trẻ
em khuyết tật có quyền tiếp cận dịch vụ do những người tham gia tổ chức các hoạt
động vui chơi, du lịch, giải trí và thể thao cung cấp.
2.14 Quyền được hổ trợ để sống độc lập và hòa nhập vào
cộng đồng (Điều 9, 19)
Để người khuyết tật có thể sống
độc lập và tham gia trọn vẹn vào mọi khía cạnh cuộc sống, quốc gia thành viên
phải tiến hành các biện pháp thích hợp để bảo đảm cho người khuyết tật được tiếp
cận trên cơ sở bình đẳng với những người khác đối với môi trường vật chất, giao
thông, thông tin liên lạc, trong đó có các công nghệ và hệ thống thông tin liên
lạc, và các vật dụng và dịch vụ khác dành cho công chúng, ở cả thành thị và
nông thôn. Các biện pháp này, trong đó có phát hiện và loại bỏ những cản trở và
chướng ngại đối với sự tiếp cận, sẽ áp dụng trước hết đối với:
·
Tòa nhà, đường sá, giao thông và các công trình, cơ sở
vật chất trong nhà và bên ngoài khác, trong đó có trường học, nhà ở, cơ sở y tế
và nơi làm việc;
·
Thông tin, liên lạc và các dịch vụ khác, trong đó có dịch
vụ điện tử và dịch vụ cấp cứu.
Các
quốc gia thành viên cũng tiến hành các biện pháp thích hợp để:
Phát triển, tăng
cường và giám sát thi hành những tiêu chuẩn tối thiểu và định hướng về khả năng
tiếp cận của cơ sở vật chất và dịch vụ dành cho công chúng;
Bảo đảm rằng các
cơ sở tư nhân cung cấp cơ sở vật chất và dịch vụ cho công chúng cân nhắc mọi
khía cạnh về khả năng tiếp cận đối với người khuyết tật;
Cung cấp đào tạo
cho những người nắm giữ cổ phần về các vấn đề liên quan đến khả năng tiếp cận
mà người khuyết tật phải đối mặt;
Cung cấp dấu hiệu
nổi Braille dưới dạng dễ đọc và dễ hiểu trong các tòa nhà và các cơ sở vật chất
khác dành cho công chúng;
Cung cấp các hình
thức trợ giúp và người giúp đỡ tại chỗ, trong đó có hướng dẫn, máy đọc và người
phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu chuyên nghiệp, để các tòa nhà và cơ sở vật chất
khác dành cho công chúng dễ tiếp cận hơn;
Tăng cường các
hình thức trợ giúp thích hợp khác cho người khuyết tật để bảo đảm đảm cho họ tiếp
cận thông tin;
Khuyến khích người
khuyết tật tiếp cận thông tin và công nghệ, hệ thống liên lạc mới, trong đó có
Internet;
Khuyến khích thiết
kế, phát triển, sản xuất và phân phối thông tin, công nghệ và hệ thống liên lạc
dễ tiếp cận ngay từ giai đoạn đầu, nhờ đó các công nghệ và hệ thống này sẽ dễ
tiếp cận với chi phí tối thiểu.
Các quốc gia thành viên Công ước này công nhận quyền
bình đẳng của mọi người khuyết tật được sống trong cộng đồng theo sự lựa chọn
bình đẳng như những người khác, tiến hành mọi biện pháp hiệu quả và thích hợp để
tạo điều kiện cho người khuyết tật hưởng trọn vẹn quyền này, giúp họ gia nhập
và tham gia hoàn toàn vào cộng đồng, bao gồm việc bảo đảm rằng:
v Người khuyết tật
có cơ hội chọn khu vực cư trú và nơi họ sống, người họ sống cùng, trên cơ sở
bình đẳng với những người khác và không bị bắt buộc phải sống trong một điều kiện
cụ thể nào;
v Người khuyết tật
có được tiếp cận với một tập hợp dịch vụ tại nhà, tại khu vực cư trú hoặc các dịch
vụ hỗ trợ cộng đồng khác, trong đó có sự hỗ trợ cá nhân cần thiết để họ sống và
gia nhập cộng đồng, và ngăn chặn sự cách ly và tách biệt khỏi cộng đồng;
v Các dịch vụ và cơ
sở vật chất cộng đồng dành cho quảng đại công chúng phải dành cho người khuyết
tật trên cơ sở bình đẳng, và phải đáp ứng các nhu cầu của họ.
2.15 Quyền được hổ trợ trong việc di chuyển (Điều 20)
Các
quốc gia thành viên tiến hành các biện pháp hiệu quả để bảo đảm cho người khuyết
tật di chuyển cá nhân thuận tiện một cách độc lập tối đa có thể được, bao gồm bằng
những cách sau:
§ Tạo điều kiện cho
người khuyết tật di chuyển cá nhân theo cách thức và vào thời gian họ chọn, với
giá thành vừa phải;
§ Tạo điều kiện cho
người khuyết tật tiếp cận phương tiện, thiết bị và công nghệ hỗ trợ di chuyển
và các hình thức trợ giúp hoặc người trợ giúp tại chỗ, trong đó có bằng cách
cung cấp những tiện ích như vậy với giá thành vừa phải;
§ Cung cấp đào tạo
thích hợp về kỹ năng di chuyển cá nhân cho người khuyết tật và đội ngũ nhân
viên chuyên môn làm việc với người khuyết tật;
§ Khuyến khích các
cơ sở sản xuất phương tiện, thiết bị và công nghệ hỗ trợ di chuyển có tính đến
mọi khía cạnh về sự di chuyển của người khuyết tật.
III-Quy định của pháp luật Việt Nam về quyền của người
khuyết tật
1 Cơ sở pháp lý
- Hiến pháp 2013
- Luật Người Khuyết Tật 2010
- Nghị định
28/2012/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật người
khuyết tật
-
Nhiều văn bản khác liên quan
2 Nội dung
Theo Hiến
pháp 2013
Nhà nước tạo bình đẳng về cơ hội để công
dân thụ hưởng phúc lợi xã hội, phát triển hệ thống an sinh xã hội, có chính
sách trợ giúp người cao tuổi, người khuyết tật, người nghèo và người có hoàn cảnh
khó khăn khác. (Điều 59)
Nhà nước ưu tiên phát triển giáo dục ở miền
núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng có điều kiện kinh tế - xã
hội đặc biệt khó khăn; ưu tiên sử dụng, phát triển nhân tài; tạo điều kiện để
người khuyết tật và người nghèo được học văn hóa và học nghề (Điều 61)
Theo
Luật Người Khuyết Tật 2010
Người khuyết tật được bảo đảm thực hiện các
quyền sau đây:
·
Tham gia bình đẳng vào các hoạt động xã hội;
·
Sống độc lập, hòa nhập cộng đồng;
·
Được miễn hoặc giảm một số khoản đóng góp cho các hoạt động
xã hội;
·
Được chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng, học văn hóa,
học nghề, việc làm, trợ giúp pháp lý, tiếp cận công trình công cộng, phương tiện
giao thông, công nghệ thông tin, dịch vụ văn hóa, thể thao, du lịch và dịch vụ
khác phù hợp với dạng tật và mức độ khuyết tật;
·
Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
2.1 Quyền được chăm sóc sức khỏe
+
Khám bệnh, chữa bệnh( Điều 22 Luật Khuyết tật 2010)
Nhà nước bảo đảm để người khuyết tật được
khám bệnh, chữa bệnh và sử dụng các dịch vụ y tế phù hợp.
Người khuyết tật được hưởng chính sách bảo
hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế.
Gia đình người khuyết tật có trách nhiệm tạo
điều kiện thuận lợi để người khuyết tật được khám bệnh, chữa bệnh.
Người khuyết tật là người mắc bệnh tâm thần
ở trạng thái kích động, trầm cảm, có ý tưởng, hành vi tự sát hoặc gây nguy hiểm
cho người khác được hỗ trợ sinh hoạt phí, chi phí đi lại và chi phí điều trị
trong thời gian điều trị bắt buộc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
Khuyến khích tổ chức, cá nhân hỗ trợ thực hiện khám bệnh, chữa bệnh cho người
khuyết tật.
+ Phục
hồi chức năng dựa vào cộng đồng (Điều 25 Luật Khuyết Tật 2010)
Người
khuyết tật được tạo điều kiện, hỗ trợ phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng.
Phục
hồi chức năng dựa vào cộng đồng là biện pháp thực hiện tại cộng đồng nhằm chuyển
giao kiến thức về vấn đề khuyết tật, kỹ năng phục hồi và thái độ tích cực đến
người khuyết tật, gia đình của họ và cộng đồng nhằm tạo sự bình đẳng về cơ hội
và hòa nhập cộng đồng cho người khuyết tật.
2.2 Quyền được giáo dục (Điều 27 Luật Khuyết Tật 2010)
Phương thức giáo dục người khuyết tật bao gồm
giáo dục hòa nhập, giáo dục bán hòa nhập và giáo dục chuyên biệt.
Nhà nước tạo điều kiện để người khuyết tật
được học tập phù hợp với nhu cầu và khả năng của người khuyết tật.
Người khuyết tật được nhập học ở độ tuổi
cao hơn so với độ tuổi quy định đối với giáo dục phổ thông; được ưu tiên trong
tuyển sinh; được miễn, giảm một số môn học hoặc nội dung và hoạt động giáo dục
mà khả năng của cá nhân không thể đáp ứng; được miễn, giảm học phí, chi phí đào
tạo, các khoản đóng góp khác; được xét cấp học bổng, hỗ trợ phương tiện, đồ
dùng học tập.
Người khuyết tật được cung cấp phương tiện, tài liệu hỗ trợ học tập dành
riêng trong trường hợp cần thiết; người khuyết tật nghe, nói được học bằng ngôn
ngữ ký hiệu; người khuyết tật nhìn được học bằng chữ nổi Braille theo chuẩn quốc
gia.
2.3 Quyền được học nghề và có việc
làm (Điều 32, 33 Luật Khuyết Tật 2010)
Nhà nước bảo đảm để người khuyết tật
được tư vấn học nghề miễn phí, lựa chọn và học nghề theo khả năng, năng lực
bình đẳng như những người khác.
Người khuyết tật học nghề được hưởng
chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật.
Nhà nước tạo điều kiện để người khuyết
tật phục hồi chức năng lao động, được tư vấn việc làm miễn phí, có việc làm và
làm việc phù hợp với sức khỏe và đặc điểm của người khuyết tật.
2.4 Quyền được tham gia hoạt động
văn hóa, thể dục, thể thao, giải trí và du lịch (Điều 36, 37 Luật Khuyết Tật
2010)
Nhà nước hỗ trợ hoạt động văn hóa,
thể dục, thể thao, giải trí và du lịch phù hợp với đặc điểm của người khuyết tật;
tạo điều kiện để người khuyết tật được hưởng thụ văn hóa, thể dục, thể thao, giải
trí và du lịch.
Nhà nước và xã hội tạo điều kiện cho
người khuyết tật phát triển tài năng, năng khiếu về văn hóa, nghệ thuật và thể
thao; tham gia sáng tác, biểu diễn nghệ thuật, tập luyện, thi đấu thể thao.
Nhà nước hỗ trợ hoạt động thiết kế,
chế tạo và sản xuất dụng cụ, trang thiết bị phục vụ hoạt động văn hóa, thể
thao; khuyến khích cơ quan, tổ chức, cá nhân thiết kế, chế tạo, sản xuất dụng cụ,
trang thiết bị phục vụ hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao, giải trí và du lịch
phù hợp với người khuyết tật.
Hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao, giải trí và du lịch của người khuyết
tật được lồng ghép vào đời sống văn hóa cộng đồng, được tổ chức đa dạng về loại
hình, đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hóa, thể dục, thể thao, giải trí và du lịch
của người khuyết tật.
Đại hội thể thao người khuyết tật toàn quốc, giải thi đấu thể thao, hội thi
văn nghệ của người khuyết tật được tổ chức phù hợp với đặc điểm, nhu cầu của
người khuyết tật và điều kiện kinh tế - xã hội.
IV. So Sánh quy định của pháp luật Việt Nam về quyền của người khuyết tật
so với quy định của pháp luật quốc tế.
1. Đánh giá chung
Nhìn chung quyền của người khuyết tật
theo quy định của pháp luật Việt Nam đã tương thích với những quy định của pháp
luật quốc tế, Việt Nam không vi phạm các quy định của pháp luật quốc tế.
Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam về quyền của
người khuyết tật còn nhiều hạn chế như sau:
- Các quy định của pháp Luật Việt Nam về
Quyền người Khuyết Tật còn chung chung, không rõ ràng.
- Hiện nay, Việt Nam chưa có Luật về quyền
của người khuyết tật, hệ thống pháp luật về bảo vệ quyền của người khuyết tật nằm
rải rác ở nhiều văn bản khiến cho người khuyết tật khó nắm bắt và khó tiếp cận.
Hơn nữa, các cơ quan, tổ chức bảo vệ và thúc đẩy quyền của NKT của chúng ta có
chức năng, nhiệm vụ và vai trò khác nhau trong việc thực hiện mục tiêu.
- Quốc tế đã có CRPD (Ủy ban về các quyền
của người khuyết tật) hoạt động rất hiệu
quả, tập trung giải quyết mọi vấn đề liên quan chỉ với đối tượng là NKT. Trong
khi đó, Việt Nam có quá nhiều cơ quan liên quan giải quyết về vấn đề khuyết tật,
tuy nhiên các cơ quan này còn giải quyết nhiều vấn đề liên quan tới các nhóm
người khác chứ không riêng NKT, dẫn đến dàn trải, hiệu quả không cao, các vấn đề
của NKT không được giải quyết một cách triệt để của mỗi tổ chức cũng khiến NKT
khó nắm bắt và tiếp cận để hòa nhập.
- Trên thực tế, không mấy khi NKT tiếp cận được với các quyền đã được luật định. Thậm chí các quyền của NKT còn bị xâm phạm một cách nghiêm trọng xong họ vẫn không biết cách tự bảo vệ mình. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên là do công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật, chủ trương, chính sách về NKT đối với mọi người dân nói chung và NKT nói riêng còn nhiều hạn chế. Dẫn tới NKT tiếp nhận được quá ít thông tin để biết và thực hiện, còn người dân thì có quá ít kiến thức về NKT để từ đó có thái độ đúng đắn và việc làm thiết thực nhằm giúp đỡ NKT sống hòa nhập vào cộng đồng.
2. Giải pháp
Thứ nhất, không ngừng nâng cao hiệu quả
hoạt động của bộ máy Nhà nước và cả hệ thống chính trị (đặc biệt là nâng cao hiệu
quả hoạt động của các tổ chức vì NKT) dựa trên cơ chế phối hợp đồng bộ và đều
thực hiện quyền lực nhà nước bảo đảm quyền con người nói chung và quyền của NKT
nói riêng. Bên cạnh đó tạo cơ chế cho các tổ chức phi Chính phủ hoạt động nhằm
góp phần thúc đẩy quyền của NKT.
Thứ hai, xây dựng một cơ quan nhân quyền
quốc gia về NKT để cơ quan này sẽ là đầu mối giúp đỡ cho nhà nước thực hiện và
đảm bảo thực hiện quyền của NKT tốt hơn. Cơ quan này sẽ làm các nhiệm vụ như
giáo dục quyền của NKT, phổ biến thông tin, đưa ra các trợ giúp trong trường hợp
quyền của NKT bị vi phạm mà nạn nhân không biết phải đến đâu, gặp ai và cơ quan
nào sẽ có thẩm quyền giải quyết những vấn đề của họ. Cơ quan này như cầu nối giữa
Nhà nước và NKT, qua đó, NKT có thể tham gia xây dựng pháp luật, đưa ra các kiến
nghị, khuyến nghị với Nhà nước, tham gia xây dựng các báo cáo về NKT... với các
hoạt động rất đa dạng và hoàn toàn khác với các cơ quan nêu trên.
Thứ ba, cần nghiên cứu, xây dựng luật về
quyền của NKT.
Thứ tư, cần thúc đẩy việc đưa môn Luật NKT
vào giảng dạy trong hệ thống các Trường Đại học hoặc các cơ sở giảng dạy khác.
Thứ năm, nên dành ngân sách để làm những bộ
phim truyền hình với chủ đề dành riêng cho đối tượng NKT. Đây là một hình thức
tuyên truyền thiết thực và rất có ý nghĩa, vừa là để tuyên truyền chính sách
pháp luật của nhà nước để người dân và NKT nắm bắt và thực hiện, vừa chỉ ra thực
trạng cuộc sống của NKT để mọi tầng lớp người dân thông cảm và chia sẻ với đối
tượng này.
Thứ sáu, xây dựng các
nhà vệ sinh công cộng dành riêng cho người khuyết tật, xây dựng các làn đường
hay lối đi riêng hỗ trợ cho người khuyết tật thuận tiện di chuyển.
Thứ bảy, xây dựng nhiều nơi dạy nghề cho người khuyết tật và các trường dành riêng cho người khuyết tật để biến họ thành những người có ích cho xã hội.
TÀI LIỆU THAM KHẢO :
+
Giáo trình Lý Luận Và Pháp Luật Về Quyền Con Người (Đại học Quốc Gia Hà Nội)
+ Hỏi Đáp Về Quyền Con Người (Đại học Quốc Gia Hà Nội)